สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตรการดำเนินงานโครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ จังหวัดพิษณุโลก
เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2567 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรการดำเนินงานโครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ ตำบลอรัญญิก อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก โดยมี พลโท ประสาน แสงศิริรักษ์ แม่ทัพภาคที่ 3 เฝ้าทูลละอองพระบาท รับเสด็จฯ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก ทอดพระเนตรโครงการทหารพันธุ์ดี ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ มูลนิธิชัยพัฒนา โดยศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ร่วมกับกองทัพบก จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2559 เพื่อให้ทหารเกณฑ์ที่มีความสนใจมีโอกาสเรียนรู้ขั้นตอนและกระบวนการปลูกผักปลอดภัย ละเว้นการใช้สารเคมี เมื่อปลดประจำการจะพระราชทานเมล็ดพันธุ์ให้นำกลับไปปลูกที่บ้าน และชักชวนเพื่อนบ้านปลูก เป็นการขยายความรู้ออกสู่ชุมชน เพื่อสร้างความสามัคคีในชุมชน
ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ จังหวัดพิษณุโลก กองทัพภาคที่ 3 ตั้งโครงการทหารพันธุ์ดี เมื่อปี 2560 โดยรับสนองพระราชดำริ อาทิ ปลูกข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 โดยไม่ใช้สารเคมี ด้วยวิธีอินทรีย์ ซึ่งเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน ที่ผลิตโดยศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ มูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้การปลูกข้าวแบบอินทรีย์แก่ประชาชน และกำลังพล
ด้านการปรับปรุงบำรุงดิน ในพื้นที่ 443 ไร่ พบปัญหาดินเป็นกรด มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ต้องใช้ปุ๋ยพืชสด จัดรูปแปลงนาให้เก็บกักน้ำได้ดีขึ้น การทำปุ๋ยหมัก ปลูกหญ้าแฝก จนเนื้อดินมีธาตุอาหารเพิ่มขึ้น และมีการตรวจสอบบำรุงดินอย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเกษตร
ส่วนโครงการตำรวจพันธุ์ดีจังหวัดพิษณุโลก เริ่มเมื่อปี 2565 ที่สถานีตำรวจภูธรวัดโบสถ์ ในพื้นที่ 41 ไร่ โดยเข้าอบรมที่ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ นำพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์ ที่ได้พระราชทานมาขยายผลต่อ ผลผลิตนำมาประกอบอาหารกลางวันตามโครงการครัวปันสุข ได้รับความสนใจจากคนในพื้นที่ และจะส่งเสริมต่อยอดให้เป็นแหล่งเรียนรู้การทำเกษตรที่ถูกต้อง
โอกาสนี้ พระราชทานข้าวสารปทุมธานี 1 แก่ผู้แทนกองทัพบก, ข้าวสารหอมมะลิ แก่แม่ทัพภาคที่ 3 เพื่อโครงการทหารพันธุ์ดี “ชุมชนเบิกบานอาหารปลอดภัย”, เมล็ดพันธุ์พืชแก่ผู้บังคับกองพันทหารม้าที่ 1 และผู้บังคับการตำรวจภูธร จังหวัดพิษณุโลก
จากนั้น ทอดพระเนตรศูนย์ผลิตพันธุ์ปลาน้ำจืดพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งมีพระราชดำริให้หน่วยทหารเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืดพื้นเมืองที่เหมาะสมกับพื้นที่ เพื่อพระราชทานแก่ราษฎร และเป็นที่ศึกษาดูงานให้นำไปประยุกต์ใช้ และสร้างรายได้ โดยผลิตพันธุ์ปลานิลจิตรลดาพระราชทาน ตั้งแต่ปี 2561 ถึงปัจจุบัน ได้พระราชทานไปแล้วกว่า 7.9 ล้านตัว มีหน่วยงานมาศึกษาดูงานกว่าหมื่นคน และยังจัดทำข้อมูลการวางไข่ในบ่อเลี้ยงแต่ละชนิด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการขยายพันธุ์
โอกาสนี้ ทรงเปิดศูนย์พันธุ์กบพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง โดยกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 104 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 4 รับพ่อแม่พันธุ์กบ จากศูนย์ผลิตพันธุ์กบพระราชทาน มณฑลทหารบกที่ 38 จังหวัดน่าน คือ กบนาทุ่งกุลา, กบนาจานนา, กบนาพิษณุโลก และสายพันธุ์ไขว้ 6 สายพันธุ์ สายพันธุ์ที่เหมาะ คือ แม่พันธุ์จานนา กับพ่อพันธุ์พิษณุโลก สามารถผลิตพันธุ์กบโดยนำไปพระราชทานแก่ประชาชน หน่วยราชการ กำลังพล และโรงเรียนในโครงการทหารพันธุ์ดี ชุมชนเบิกบาน อาหารปลอดภัย กว่า 71,000 ตัว ปีนี้ ตั้งเป้าที่จะขยายพันธุ์ 4 รอบ คาดว่าจะได้ผลผลิต 470,000 ตัว
ส่วนศูนย์ผลิตพันธุ์สัตว์ปีกพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” เพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์ไก่พันธุ์พื้นเมือง ได้แก่ ไก่พันธุ์เหลืองหางขาว โดยผลิตลูกไก่พระราชทานแก่กำลังพล 318 ครัวเรือน 1,590 ตัว
จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปยังโรงเรียนทหารพันธุ์ดี ซึ่งกองทัพภาคที่ 3 จัดกำลังพลเข้ารับการอบรมการปลูกพืชเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ จากศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ จังหวัดเชียงราย ตั้งแต่ปี 2560 และนำความรู้มาถ่ายทอดให้กำลังพล เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบในการผลิตเมล็ดพันธุ์พืช และการปลูกผักแบบอินทรีย์เพื่อขยายผลไปสู่ครอบครัวกำลังพล และประชาชน
ส่วนศูนย์ผลิตเมล็ดพันธุ์พืชพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง มีพระราชดำริให้จัดทำโครงการเพาะเมล็ดพันธุ์พืชเพื่อผลิตและรวบรวมเมล็ดพันธุ์พืชสำรองพระราชทานแก่ราษฎร โดยกองพันซ่อมบำรุงที่ 23 กองบัญชาการช่วยรบที่ 3 ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2560 ปัจจุบันมีเมล็ดพันธุ์ผักสำรอง 10 ชนิด พระราชทานแล้วกว่า 227,000 ซอง
การขยายเครือข่ายทหารพันธุ์ดี นำองค์ความรู้ไปปรับใช้ในแปลงเกษตรของครอบครัวกำลังพล ซึ่งปลูกพริกและดาวเรือง จำหน่าย ทั้งยังขยายผลไปสู่โรงเรียน โนโครงการชุมชนเบิกบานอาหารปลอดภัย มีการปลูกผักพันธุ์ดี และต่อยอดเป็นธนาคารเมล็ดพันธุ์ดี ขยายผลไปสู่บ้านนักเรียน
ศูนย์ผลิตไม้ผล “เพื่อนช่วยเพื่อน” ภาคเหนือ มีพื้นที่หลัก 9 ไร่ ปลูกมะม่วง 28 สายพันธุ์ และพื้นที่ส่วนขยาย 30 ไร่ ปลูกมะม่วง เพิ่มอีก 38 สายพันธุ์ ขยายพันธุ์ไปแล้ว 1,174 ต้น คาดว่าเดือนตุลาคมปีนี้ จะนำต้นกล้ามะม่วงที่ได้แจกจ่ายประชาชน
โครงการฟาร์มภูมิใจสวนสมุนไพร ปัจจุบันปลูกพืชสมุนไพรหายากกว่า 400 ชนิด พัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ดูแลรักษาสุขภาพ เช่น ลูกประคบสมุนไพร น้ำมันนวด 8 เซียน ชารางจืดใบเตย และน้ำกระชาย
โครงการปลูกผักปลอดภัย กองพันทหารขนส่งที่ 23 กองบัญชาการช่วยรบที่ 3 ปลูกผักอินทรีย์ เช่น กวางตุ้งฮ่องเต้ ผักสลัด ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2563 ในพื้นที่ 56 ไร่ ส่งผลผลิตให้โรงคัดบรรจุสินค้าทางการเกษตร กองทัพภาคที่ 3 จำหน่ายสู่ตลาดชุมชนในราคาถูก และแจกจ่ายชุมชนรอบค่ายฯ
ส่วนโครงการเลี้ยงแพะพระราชทานพันธุ์แบล็คเบงกอล ในโครงการผลิตแพะพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือ ขยายพันธุ์แพะพระราชทานแก่ประชาชนผู้ยากไร้ และกำลังพล ที่มีความประสงค์จะเลี้ยงแพะเป็นอาชีพ ปัจจุบันมีแพะในโครงการ 134 ตัว และพระราชทานไปแล้ว 321 ตัว ในการนี้ พระราชทานชื่อลูกแพะเพศเมีย ฝาแฝดว่า “กิริยา” และ “มารยาท”
จากนั้น ทอดพระเนตรวิดีทัศน์ การฝังไมโครชิพในแพะ แทนการเจาะหูสำหรับใส่แผ่นจำนวนตัวเลข โดยไมโครชิพจะใส่ข้อมูลพื้นฐาน การรักษา และประวัติ และทอดพระเนตรการแสดงรวมพลแพะ ซึ่งใช้เวลาฝึก 1 เดือน ฝึกจากการใช้เสียงเรียก ในช่วงเวลาเดิมทุกวัน โดยให้หญ้า หรือข้าวเกรียบเป็นรางวัล และฝึกควบคู่กับการใช้เสียงแตร และเสียงเรียกเป็นสัญญาณ จนแพะเกิดความเคยชิน
โอกาสนี้ มีพระราชดำรัสชื่นชมการดำเนินโครงการ ซึ่งมีการใช้พื้นที่ให้เป็นประโยชน์ในการปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ที่เป็นที่นิยมในพื้นที่ มีคนมาศึกษาดูงาน และขอพันธุ์ปลา พันธุ์พืชไปปลูกในพื้นที่ของตน ซึ่งมีทหารไปดูให้คำแนะนำเพิ่มเติม
นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณแก่พสกนิกรชาวไทย ในการสร้างความมั่นคงด้านอาหารให้เกิดความยั่งยืนและเป็นความมั่นคงของประเทศชาติสืบไป
มูลนิธิชัยพัฒนา #กรมสมเด็จพระเทพ #ทหารพันธุ์ดี #พิษณุโลก #ค่ายเอกาทศรถ #ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธุ์เพ็ญศิริ
นที มีเดช รายงาน