ปราชญ์ชาวบ้านร่วมนักวิชาการผลักดัน “ชนเผ่าไทตาด” เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ 9 ของจังหวัดนครพนม
วันที่ 27 มิถุนายน 2565 ณ ห้องประชุมชั้น 2 อบต.บ้านผึ้ง อ.เมือง จ.นครพนม นายคมสิน ศรีมานะศักดิ์ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดนครพนม พร้อมคณะร่วมเสวนามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมกับชาวบ้านซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ไทตาด เพื่อผลักดันขึ้นทะเบียนเป็นชนเผ่าที่ 9 ประจำจังหวัดนครพนม โดยมีนายสมบูรณ์ นาคะอินทร์ นายก อบต.บ้านผึ้ง, นายสมสี แปทา นายทองเย็น สุทธะมา รองนายกฯ, นายเต็ม นิสาวัน ประธานสภา อบต.บ้านผึ้ง, ร่วมกับฝ่ายวิชาการที่สืบค้นประวัติศาสตร์ของชาติพันธุ์ไทตาด ได้แก่ นายสุรพล พันธ์ดี ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอเมืองนครพนม, นายสุนันท์ พรเจริญ ประธานสภาวัฒนธรรมตำบลบ้านผึ้ง, ดร.ระพีพร คณะพล นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการ, อบต.บ้านผึ้ง, นายสมพงษ์ แก้วมะ ร.ร.บ้านผึ้ง (ประถม), และ นางฉวีวรรณ ขันทะวิชัย กำนัน ต.บ้านผึ้ง
ขณะที่ทางด้านชนเผ่าไทตาด ได้มี นายถนอม สิงหา อายุ 72 ปี ซึ่งปัจจุบันเป็นหมอจ้ำประจำชนเผ่า (ผู้สื่อสารระหว่างคนกับผีบรรพชน), นายคำเพียร ฝ่ายเพีย อายุ 82 ปี, นายจร สีคะ อายุ 77 ปี, นายเกิ่ง บัวมุล อายุ 75 ปี, และ นายทองเลียน ฝ่ายเพีย ส.อบต.บ้านผึ้ง หมู่ 2 ร่วมบอกเล่าความเป็นมาของชาติพันธุ์ของตน และยังมีนายบุญเที่ยง จันได ประธานสภาวัฒนธรรมตำบลกุรุคุ อ.เมืองนครพนม, นางบุศรินทร์ สุริยนต์ จาก ต.คำเตย อ.เมืองนครพนม ซึ่งทั้ง 2 ตำบลเป็นชนเผ่ากะเลิง ที่มีประเพณีวัฒนธรรมใกล้เคียงกับไทตาดเข้าร่วมเสวนาในครั้งนี้ด้วย
ทั้งนี้ จังหวัดนครพนม ได้ขึ้นทะเบียนกลุ่มชาติพันธุ์ประจำจังหวัดไปแล้ว 8 ชนเผ่า คือ 1.ไทญ้อ(ย้อ), 2.ภูไท(ผู้ไทย), 3.ไทแสก, 4.ไทยอีสาน, 5.ไทโส้, 6.ไทกะเลิง, 7.ไทยข่า 8.ไทยกวน ส่วนชนเผ่าไทยตาดประมาณ 4-5 ปี ที่ผ่านมา เคยยื่นเสนอขอขึ้นทะเบียนมาแล้วครั้งหนึ่ง แต่ขาดผู้ติดตามสานต่อจึงตกหล่นไปอย่างน่าเสียดาย ปัจจุบันมีการนำเรื่องดังกล่าวมาปัดฝุ่นอีกครั้ง โดยมีพระราชสิริวัฒน์ (เจ้าคุณเพชร) เจ้าคณะจังหวัดนครพนม/เจ้าอาวาสวัดสว่างสุวรรณาราม เขตเทศบาลเมืองนครพนม ซึ่งท่านมีเชื้อสายเป็นชาวไทยตาด ต้องการเห็นการผลักดันขึ้นเป็นชนเผ่าประจำจังหวัดอย่างจริงจัง และ นายวรรณพล ต่อพล รอง ผวจ.นครพนม ผู้ดูแลเรื่องนี้ก็พร้อมจะผลักดันให้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นชนเผ่าประจำจังหวัด
นายสุรพล พันธุดี ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอเมืองนครพนม กล่าวว่า ชนเผ่าไทตาด ต.บ้านผึ้ง มีพื้นที่ติดกับ ต.กุรุคุ ซึ่งเป็นชนเผ่ากะเลิง ตามประวัติศาสตร์บันทึกว่าอพยพมาตั้งถิ่นฐานพร้อมๆกัน และมีประเพณีวัฒนธรรมคล้ายคลึงกัน แต่ชนเผ่าไทตาดจะมีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ คือ ประเพณีกินดอง(แต่งงาน) ที่ไม่มีชนเผ่าใดเหมือน นอกจากนี้ยังมีภาษาพูดที่แตกต่างกับกลุ่มชาติพันธุ์อื่น รวมทั้งการแต่งกายด้วย
โดยจากการศึกษาของอาจารย์ธันวา ใจเที่ยง โครงการศึกษาเพื่อการพัฒนากลุ่มชน 2 ฝั่งโขง พบว่าไทตาดเป็นกลุ่มชนที่ถือว่าเป็นหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ไทสาขาหนึ่ง ที่มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่อาณาบริเวณสิบสองปันนา ในแถบมณฑลยูนานของจีนในปัจจุบัน และได้อพยพแตกแยกหนีจากประเทศจีนเข้ามาอยู่ในประเทศพม่าอาศัยอยู่ในแถบลุ่มน้ำสาลวิน–อิระวดี จนกระทั่งเกิดความขัดแย้งกับกลุ่มชนพม่า จึงต้องอพยพโยกย้ายตามแม่น้ำโขงเข้าสู่บริเวณเมืองหลวงพระบางของลาว และอพยพเคลื่อนย้ายมาสู่เมืองท่าแขกหรือแขวงคำม่วน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และตั้งบ้านเรือนไทตาด ที่บ้านผาตาด เมืองยมราช หลังจากนั้นได้ประมาณ 30 ปี (พ.ศ.ช่วงนี้ไม่แน่นอนบางครั้งก็ว่า พ.ศ.2369) จึงได้พากันอพยพข้ามแม่น้ำโขงมาอาศัยอยู่บริเวณท่าวัดโอกาสเขตเมืองนครพนม หลังจากนั้นจึงได้พากันโยกย้ายออกมาตั้งบ้านเรือนเพื่อประกอบอาชีพ โดยคนไทตาดกลุ่มใหญ่มาตั้งชุมชนอยู่บริเวณบ้านผึ้ง ส่วนหนึ่งอยู่ชุมชนบ้านหนองบัว ต.นาราชควาย ส่วนหนึ่งไปตั้งบ้านเรือนอยู่ที่บ้านนาคำกลาง ต.นาทราย อ.เมืองนครพนม
นอกจากมีอาจารย์ธันวา ใจเที่ยง ได้ดำเนินการวิจัยเชิงสำรวจ-ด้านนิติเวศวัฒนธรรมชนเผ่าไทตาดแล้ว ก็ยังมีคณะนักวิชาการจากศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมืองจุฬาฯ คณะมนุษย ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และคณะนักวิชาการจากที่ต่างๆเยี่ยมชุมชนไทตาดเมื่อปี 2546 โดย ศ.สุวิทย์ ธีรศาศวัต ได้บันทึกลงในหนังสือชาวนา ประวัติศาสตร์ชีวิต ความหวังและทางออก ไว้ว่า “วันศุกร์ที่ 5 ธันวาคม 2546 คณะของเราสัมมนากันที่โรงแรมนครพนมริเวอร์วิวอันสวยงาม ในวันรุ่งขึ้น คือ วันเสาร์ที่ 6 ธันวาคม พวกเราก็ลงศึกษาพื้นที่หมู่บ้านไทยตาดแห่งบ้านผึ้ง ต.บ้านผึ้ง อ.เมือง จ.นครพนม ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยกลุ่มหนึ่งที่น่าสนใจมาก เป็นหมู่บ้านที่มีประวัติศาสตร์อันยาวไกล ไกลไปถึงถิ่นกำเนิดในประเทศจีน อพยพผ่านมาทางภาคเหนือของพม่า หลวงพระบาง บ้านตาดภูวง(เมืองท่าแขก) แล้วข้ามฝั่งขวามาตั้งรกรากที่บ้านผึ้ง ที่มีศาลาวัดที่มีจิตรกรรมฝาผนัง”
ซึ่งในที่ประชุมมีมติเป็นเอกฉันท์ที่จะร่วมผลักดันชนเผ่าไทตาด ขึ้นทะเบียนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ 9 ของจังหวัดนครพนม โดยจะร่วมกันสืบค้นประเพณีวัฒนธรรมเพิ่มเติม โดยมีผู้เฒ่าผู้แก่ที่สืบสานมรดกทางวัฒนธรรมเป็นผู้เล่าเรื่องราว เพื่อนำมาประติดประต่อเสนอให้จังหวัดพิจารณาตามลำดับต่อไป
เทพข่าวร้อน
สำนักข่าวความมั่นคง จังหวัดนครพนม